Rotator Manşet Yırtığı Tedavisi
Rotator Manşet Yırtığı Tedavisi nedir? Rotator manşeti oluşturan dört kas vardır ve ayrıca dört tendon vardır. Bunlardan en önemlisi kol kemiğinin üst kısmının başını ve manşeti çevreleyen supraspinatus tendonudur. Çünkü supraspinatus’un ekleri ve kas tendonları akromiyonun altında bulunur ve böylece karşılıklı olarak hareket edebilen iki kemik arasında bulunur. Özellikle tehlikeli olan humerus başının tendonları, hareket sırasında eklemi omuz ekleminin içerisinde tutar.
Rotator Manşet Yırtılmasından Kim Etkilenir?
Rotator manşet yırtığı oldukça yaygındır. 50 yaş ve üzerindeki bireylerin yaklaşık %25’i ve 70 yaş üzerindeki bireyleri ise yaklaşık %50’si etkilenir. Erkekler, rotator manşet yırtığından kadınlardan daha fazla etkilenir.
Rotator Manşet Yırtılmasının Bir Sonucu Olarak Bozulan İşlevler Nelerdir?
Humerusun başı yoğun bir kas ve tendon kaplaması ile kaplıdır. Rotator manşet hasar görürse, kafa akromiyonun altından dışarı çıkar. Bu, rotator manşetteki patolojik eklem değişikliklerini açıklar. Deplase humerusun başı temas eder. Akromiyon kemiği ile şiddetli ağrıya neden olur. Omuzun işlevinin bozulması, tendonun hasarlı ana parçasına, rotator manşete ve işi düzgün yapacak kompanzasyon mekanizmalarına bağlıdır. Rotator manşet genellikle kendi kendine iyileşmez.
Rotator Manşet Yırtığının Cerrahi Tedavisi Ne Zaman Faydalıdır?
- Şiddetli sırt ağrısının varlığı olduğunda,
- Konservatif tedavi 6 ay sonra başarısız olduğunda,
Omuz insanlarda en hareketli eklemdir. Humerus ekleminin başı eklem boşluğuna sıkıca yerleştirilmiştir. Öyle ki sabit bir kas halkası omuz eklemini yerinde tutar. Bu iyi koordine edilmiş kas halkasına rotator manşet denir. Supraspinatus tendonu, dar konumu nedeniyle tüm tendonlar arasında en fazla hasar görenidir. Peki; Omuz Bursiti Nasıl Teşhis Edilir ve Nasıl Önlenir?
Kol kaldırıldığında humerus başının akromiyona çarpması aşınma hasarına neden olur ve yavaş yavaş gelişir. Uzun yıllar boyunca tendon dejenerasyonu yırtılmaya neden olabilir. Daha sonra kolu yana kaldırmak özellikle ağrılıdır. Burada acil cerrahi dikiş atılması supraspinal tendon fonksiyonunu eski haline getirmek için gereklidir.
Rotator Manşeti Destekleyen Supraspinal Tendonun İşlevi
Supraspinatus tendonu, supraspinatus kasından yatay olarak ve köprücük kemiğinin altından humerus başındaki bağlantı noktasına kadar uzanır. Akromiyon Supraspinal tendonu içeren rotator manşetin dört tendonu, kolu döndürmekten sorumludur. Aynı zamanda humerus başının düz omuz yuvasında merkezlenmesinden de sorumludur. Üst kolun omuz eklemindeki her hareketi, kolun dönmesi ve kaldırılması, rotator manşetin kasları ve tendonları tarafından kontrol edilir.
Rotator Manşet Yırtığı Tedavisi
Rotator manşet rüptürü konservatif veya cerrahi olarak tedavi edilebilir. Böylece hastanın yaşı, rüptürün kökeni ve omzun ergonomik gereksinimleri gibi rotator manşet rüptürünün faktörleri tedavi seçiminde rol oynar.
Cerrahi tedavi yöntemleri
Cerrahi tedavi esas olarak, örneğin bir kaza sonrası rotator manşet yırtılması sonucu şiddetli ağrı çeken daha genç, aktif ve atletik hastalarda yapılır.
Ameliyattan sonra kol genellikle dört hafta boyunca özel bir tıbbi yastığa sabitlenir ve yaralıya eşlik eden doğal duruma göre özel tıbbi malzeme deposunda bir uzman tarafından özel tıbbi yastık tipi seçilir.
Cerrahi tedavi ile ilgili olarak, açık yaraların ciddiyeti ayırt edilmelidir. Durumun ciddiyetine göre artroskopi yöntemi kullanılır. Bu yöntemde rotator manşet yırtıldıktan sonra bitişik tendona tekrar takılır.
Hafif yırtıklarda endoskopik işlemler tedavi için yeterli olabilir. Yırtık sağlam tendona sıkıca tutunur ancak bunun zorluğundan tam olarak yeniden oluşturulmaz. Etkilenen tendonun yırtılması durumlarında da endoskopi kullanılır. Ciddi rotator manşet ve/veya çok geriye çekilmiş tendon uçlarının yırtılması durumunda rotator manşeti başarılı bir şekilde onarmak için tendon dikilir.
Konvansiyonel rotator manşet yapımı mümkün değildir. Bu durumlarda, rotator manşetin kendi kendini inşa etmesi için kısmi onarımı gibi başka seçenekler mevcuttur. Ancak yine de başka bir konu ve üzerinde çalışılması gereken daha yeni prosedürler vardır. Örneğin yaralının kapsülünün yeniden yapılandırılması gibi uygun yapay malzemeler kullanılarak üst omuz eklemi değiştirilebilir.
Konservatif tedavi yöntemi
Rotator manşet yırtığı için konservatif tedavi yöntemlerinden biri, uykusuzluk önleyici etkiye sahip ağrı kesicilerin kullanılmasıdır. Rotator manşetinde kısmi yırtık varsa, eklemde kortizon içeren farmasötik preparatların enjeksiyonlarından kaçınılmalıdır. Bu durum ağrıda geçici bir azalma ve iltihaplanmanın engellenmesini sağlar. Bu aynı zamanda tendonların kalitesine ve güvenliğine de bağlıdır. Konservatif tedavi durumunda iyileşme şansı orta düzeydedir. Rotator manşet yaralanmalarının konservatif tedavisi bazen egzersiz şeklindedir. Bu egzersizler ve güçlendirme, durumun semptomlarının gücünü bilmek karşılığında başarılı olabilir.
Rotator manşet yırtığı kısmen veya tamamen meydana geldiyse, kendi kendine iyileşmeyecektir. Küçük yırtıklar için fizik tedavi, rotator manşet fonksiyonunun geri kazanılmasına ve omuz ekleminde ağrısız olmasına yardımcı olabilir. Omuz hareketlerinin fonksiyonel sırası Rotator minör ve subspinal kas gibi rotator manşetin bitişik kısımlarını, supraspinatus tendonunda omuz ekseninin fonksiyonunun bir kısmını üstlenebilecek şekilde geliştirmeyi sağlar.
Konservatif tedavi kabaca üç aşamaya ayrılabilir. İlk aşama iltihabı ve ağrıyı azaltmak, ikinci aşama hareket iyileştirme egzersizleri ve güçlendirme egzersizleri ve son olarak üçüncü aşama spor ve işle ilgili faaliyetlere kademeli olarak yeniden entegrasyondur.
