İnmemiş Testis Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
İnmemiş Testis Nedir? İnmemiş testis, erkek bebek doğmadan önce penisin arkasında bulunan skrotumda testisin istenilen yere inmemesiyle oluşan bir problemdir. Tüm erkek doğumların %2 – 5’inde testislerden birinde veya her ikisinde de inmemiş testis görülür ve bu sorun prematüre doğumlarda veya 37. gebelik haftasının tamamlanmasından önceki durumlarda sık görülür.
Testisler fetal gelişim döneminde karın boşluğunun içinde oluşur ve normal gebeliğin son iki ayında testis yavaş yavaş karın boşluğunu terk eder, tüp benzeri bir geçitten kasık kanalına geçer ve sonra lokalize olur. İnmemiş testis vakalarında testisin gelişimi belli bir aşamada durur yani olması beklenen yerde yani skrotum içinde testisin görülmesi ya da hissedilmesi mümkün olmayacaktır.
İnmemiş testislerden birinin veya her ikisinin birden olması durumunda, bebeğin yaşamının ilk aylarında sorun kendiliğinden düzelir, ancak çocuk testisin kaybolmasından muzdarip olursa, bu durumda sorun cerrahi bir operasyonla tedavi edilir. Dolayısıyla cerrahi operasyonla testis skrotuma transfer edilir.
İnmemiş Testis Belirtileri Nelerdir?
İnmemiş testisin durumu, bebek doğumdan hemen sonra ilk fizik muayeneden geçtiğinde keşfedilir.
Sorun, çocuk yaşamının dördüncü ayına ulaşana kadar devam ederse, bu, kısırlık veya testis kanseri gibi yaşamın ileri evrelerinde komplikasyon olasılığını azaltmak için durumun mümkün olan en kısa sürede tedavi edilmesi gerektiği anlamına gelir. Bazı çocuklar, hayatlarının sonraki bir döneminde testisin kaybolmasından, bazı durumlarda ise doğum sürecinde testisin inmesinden muzdarip olabilir ve bu, aşağıdakilere işaret edebilir:
- Gezici testis: Testis, skrotum ve kasık arasında ileri geri hareket eder ve doktor bunu kolayca ve manuel olarak geri getirebilir.
- Testis yükselmesi: Testis kasık içine yükselmiştir ve bu durumda kolayca skrotuma geri döndürülemez.
İnmemiş Testis Nedenleri ve Risk Faktörleri Nelerdir?
Aşağıdakiler gibi çeşitli faktörlerin bir kombinasyonu olabileceğinden, testisin kaybolmasının kesin nedeni hala bilinmemektedir:
- Genetik faktörler
- Annenin sağlık durumu
- Hormonal bozukluklar
- Sinir aktivitesindeki bozukluklar
İnmemiş testis geliştirme riskini artırabilecek faktörler
Bu faktörler aşağıdakileri içerir:
- Düşük doğum ağırlığı – LBW
- Erken doğum
- Ailede inmemiş testis öyküsü veya üreme organlarının düzgün gelişimi ile ilgili diğer sorunlar
- Down sendromu veya karın duvarındaki kusurlar
- Annenin hamilelikte alkollü içecek tüketmesi
- Anne sigara içmiş veya hamilelik sırasında pasif içiciliğe maruz kalmışsa
- Annenin tip 1 diyabet, tip 2 diyabet veya gestasyonel diyabet gibi diyabet türlerinden biriyle enfeksiyonu
- Ebeveynlerin farklı pestisit türlerine maruz kalması
İnmemiş Testis Komplikasyonları Nelerdir?
Çocuk 3 veya 4 yaşına geldiğinde testisler, vücut sıcaklığından daha düşük bir sıcaklıkta kalmalıdır. Skrotum bu uygun ortamı sağlar. İnmemiş testis durumunda ise testisler vücut sıcaklığına maruz kalmaktadır. Vücut sıcaklığından daha soğuk bir ortamda inmemiş testisin olması aşağıdaki gibi birçok komplikasyona neden olabilir:
- Testis kanseri
Testis kanseri, sperm üretiminden sorumlu testis hücrelerinin dokusunda başlar ve bu hücrelerin kanserli hücrelere dönüşmesinin kesin bir nedeni yoktur, ancak çocukken inmemiş testislerden muzdarip erkeklerin testis kanseri geliştirmesi daha olasıdır.
- Doğurganlık sorunları
Çocukluklarında kriptorşidizm yaşayan erkeklerin, düşük sperm sayısı ve kalitesi ve kısırlık gibi bazı sorunları olma olasılığı daha yüksektir. Testisler anormal bir yerde bulunursa veya testisler yoksa ek komplikasyonlar da ortaya çıkabilir ve aşağıdakileri içerir:
Testis torsiyonu
Testis torsiyonu, meniyi testislerden penise ileten kan damarlarını, sinir ağlarını ve vas deferensi içeren kanalın bükülmesiyle şiddetli ağrıya ve testise giden kan akışının durmasına, testisin kaybolmasına neden olur.
Testis hasarı
Testis kasık kanalında bulunuyorsa, kasık kemiğinin üzerine uyguladığı basınç sonucu testisin zarar görmesi mümkündür.
Kasık fıtığı
İnmemiş testis kasık fıtığına neden olabilir. Karın boşluğu ile kasık geçişi arasındaki açıklık çok yumuşaksa karın boşluğundaki bazı iç organlara baskı yaparak kasık fıtığına neden olabilir.
İnmemiş Testis Nasıl Teşhis Edilir?
Doktor, testislerden birinin skrotumda amaçlanan yerine inip inmediğini nispeten kolayca belirleyebilir ve testisin tam yerini belirlemek ve yerinde meydana gelen değişiklikleri izlemek için ileri tetkikler yapılır.
Testisin kasıkta olması durumunda, ilgili hekim yerini yalnızca manuel algılama yoluyla belirleyebilir. Durumun tespiti için, inmemiş testis vakalarının yaklaşık %10’u palpe edilemediğinden, bu muayenelerden aşağıdakileri belirtiyoruz:
- Ultrason görüntüleme
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRI)
- Laparoskopi muayenesi
- Açık ameliyat
Kontrol edilmesi gereken diğer durumlar
Çocuğun her iki testisinde de iniş yoksa, doktor çocuğun cinsiyetini doğru bir şekilde belirlemek için bir dizi ek test yaptırmaya yönlendirecektir. Fenomenin interseksüellik olup olmadığını belirlemek için yapılması gereken testler şunları içerir:
- Kan ve idrardaki çeşitli hormon türlerinin seviyelerinin ölçülmesi
- Çocuğun cinsiyetini belirlemekten sorumlu genlerin incelenmesi
- Kadın cinsel organının (yumurtalıklar) varlığının incelenmesi
İnmemiş Testis Nasıl Tedavi Edilir?
Medikal tedavi, inmemiş testisin nakledilerek skrotum içindeki yerine geri getirilmesini amaçlar ve erken evrelerdeki tedavi, aşağıdakiler gibi herhangi bir komplikasyon riskini azaltmayı amaçlar:
- Ameliyat
İnmemiş testis ameliyatla tedavi edilir. Doktor, inmemiş testisi testis torbasına doğru nazikçe ve yumuşak bir şekilde çeker ve ardından bir dikişle yerine sabitler. Bu operasyon bölgede birkaç küçük kesi açılmasını gerektirir ve endoskopik yöntemlerle yapılabilir.
Cerrah, bu ameliyatın çocuk 3 – 6 aylık olduktan sonra yapılmasını önerir ve ameliyatın süresi çocuğun genel sağlığına ve ameliyatın karmaşıklığına bağlıdır. Bazı durumlarda testisin gelişiminde anormallik olabilir, bu nedenle anormal doku veya ölü doku vardır ve bu gibi durumlarda cerrah anormal dokuyu çıkarır.
Eğer çocukta inmemiş testise bağlı kasık fıtığı varsa aynı ameliyatta fıtık tamiri yapılır. Ameliyattan sonra doktor, testisin zaman içindeki gelişimini kontrol etmek ve izlemek için durumunu takip eder. Ameliyat aşağıdaki prosedürlerin takibini içerir:
- Fizik muayene yapın
- Skrotumun ultrasonu
- Hormon seviyelerinin kontrolü
- Hormon tedavisi
Hormon tedavisi, testisin skrotuma doğru hareket etmesine yardımcı olan İnsan Koryonik Gonadotropin – HCG hormonunun enjeksiyonudur ve bu tedavi genellikle ameliyattan daha az etkilidir ve erken bir aşamada ergenliğe veya olgunlaşma denilen şeye yol açabilir.
- Diğer tedaviler
Bir çocukta testislerden birinde veya her ikisinde de eksiklik olması, inmemiş testis olgusu sonucu veya cerrahi operasyonların başarısız olması durumunda yapay testis implantasyonu olasılığını düşünmek mümkündür. Genellikle çocukluk çağında yapılan bir işlem olan testis implantasyonu skrotum içine yerleştirilen sıvı ile dolu küçük bir torba şeklindedir.
Çocuğun işleyen testisleri yoksa, çocuk gelecekteki hormonal tedavileri tartışmak amacıyla bir endokrinologa yönlendirilir.
İnmemiş Testisin Nasıl Önlenir?
Bu sorunun kesin nedeni bilinmediği için; Bu nedenle inmemiş testisin enfeksiyonunu önlemenin net bir yolu yoktur.