Dil Yarası Neden Olur?
Dil Yarası Neden Olur? Konuşmamızı, yemek yememizi zorlaştıran sürekli acıyarak hayatı çekilmez hale getiren dil yarası neden olur tüm nedenlerine değinmek istiyoruz.
Ağız Ülserleri
Ağız içinde yuvarlak oval şekildeki ve genelde dil altında oluşan ağrılı yapılara aftöz ülserler denir. Ağız ülseri sıcak ve sert yiyeceklerden, ısırmalardan yada sert yiyeceklerden dolayı oluşur. Bazı istisnai durumlarda aşırı stresten yada hormonal nedenlerden dolayı da oluşmaktadır. Ağız içi ülserler herhangi bir tedavi uygulanmadan birkaç haftada kendiliğinden iyileşmektedir. Ağrının azalması için gargara yapabilir yada hafif ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
İltihaplanma
Dil yüzeyindeki tat tomurcuklarında kırmızı, beyaz kabarcıklar şeklinde iltihaplı şişlikler oluşmaktadır. Bu iltihaplı yapılara neden olan ilk hastalık pamukçuk hastalığıdır. Pamukçuk dilde beyaz lekeler yapan bir mantar enfeksiyonudur. Bu mantar bebeklerde, ağız içi protez kullananlarda ve bağışıklığı güçsüzleşen kişilerde oluşmaktadır. Astım tedavisi amacıyla inhaler steroid tipi toz yada buhar ilaçları kullananlarda ve bazı antibiyotiklerin yan etkisi olarak pamukçuk meydana gelmektedir. Human papilloma virus denen hpv virüsü ağız içinde ve dil ucunda yara yapmaktadır.
Travma
Heyecanlandığımızda yada gece uyurken bazen dilimizi ısırırız ve dil yarası oluşur. Sıcak bir yiyecek, kaynar çay sonrası yanmaya bağlı travma oluşur. Nadiren darbe sonucunda da ağız içinde ve dilde yaralar oluşmaktadır.
Besin Alerjisi
Kuruyemişler, çiğ sebzeler ve çeşitli birçok besin insanlarda alerji yapabilmektedir. Her alerji ciddi ölümcül tehlike oluşturmasa da dilde ve ağızda şişlik yapmaktadır. Genelde çocukluk ve ergenlik döneminde kişiler ilk alerjik durumlarıyla karşılaşırlar. Besin alerjisi dil yarası dışında boğazda gıcıklık, kaşıntı ve öksürük yapabilir.
Mineral ve Vitamin Eksiklikleri
Demir, folat ve B12 eksikliğinde dil rengi kızarmaya başlar ve dilde yanma meydana gelir. Çinko eksikliğinde ise ağız içinde yaralara neden olabilir.
Liken Planus
Ciltte döküntülere sebep olan dermatolojik hastalıklardan biri olan liken planus dilde dantel görünümde beyaz lekelere neden olmaktadır. Bu hastalık aynı zamanda diş etlerinde ağrı ve kızarıklık yapmaktadır. Liken planusun ağız içinde oluşturduğu beyaz lekeler dil ağrısı ve lezyon oluşturmaktadır.
Behçet Hastalığı
Vücuttaki kan damarlarında iltihaplanma oluşturan behçet hastalığı ağız ve dilde aft denen yaralar yapmaktadır. Aft yaraları başlangıçta küçük boyutluyken zamanla büyümektedir. Behçet hastalığına bağlı oluşan aftlar birkaç hafta içerisinde kendiliğinden geçmektedir. Daha sonra tekrardan oluşma ihtimali bulunmaktadır.
Moeller Glossiti
Dildeki tat tomurcuklarının atrofi olma yani küçülüp büzüşmesi durumuna moeller glossiti denilmektedir. Moeller glossiti durumunda atrofik olan dil tomurcukları pürüzsüz bir hale gelmektedir. Tomurcuklu tırtıklı halini kaybeden dil iritasyon, ağrı ve yanma yapmaktadır.
Pemfigus Vulgaris
Kronik bir hastalık olan pemfigus vulgaris ağızda ve genital bölgede yaralara neden olmaktadır. Bu hastalıkta dilde içi su toplamış küçük veziküller oluşmaktadır. Bu veziküller daha sonra patlayıp ağız içinde enfeksiyona neden olmaktadır. Enfeksiyon erken dönemde tedavi edilmediğinde yutkunmayı ve yemek yemeyi zorlaştırmaktadır.
Sjögren Sendromu
Göz yaşı ve tükürük bezlerinde inflamasyon oluşturan otoimmün bir hastalık olan sjögren göz ve ağızda kuruluk oluşturmaktadır. Kronik bir hastalık olan sjögren sendromu ağız içinde kuruluk yapmaktadır. Dil kuruması ve çatlağa sebep olduğu için dilde ülser ve enfeksiyonal hastalıklar oluşmaktadır.
Ağız Kanseri
Ağız kanseri dil yarası, ağız içi kanamalar, ağrı vb. birçok belirtisi vardır. Dilde ve ağız içindeki yaralar ilaç kullanılmasına rağmen 2 hafta içinde geçmezse çok daha ciddi bir hastalık yada kanser varlığına işaret olabilir.
Dil Yarasına Ne İyi Gelir?
Yukarıda dil yarası nedenleri nelerdir ayrıntılı anlattık. Fakat dil yarasının tıbbi tedavisinden önce evde dil yarası için neler yapabileceğinize değinmek istiyoruz. Bu uygulamalar sayesinde geçici bir nedene bağlı olan genelde tahriş, yanma vb. sebeplerle oluşan dil yaraları daha çabuk geçer.
Buz Emmek: Soğuk uygulama amacıyla buz emmek şişkin ve kızarık yaraların daha çabuk sönmesine ve ağrısının azalmasına neden olmaktadır.
Tuzlu Suyla Gargara: 1 çay kaşığı tuzu 1 su bardağına ekledikten sonra çözünmesini sağlayın. Tuzlu suyla gargara yapmak diş etlerinin güçlenmesini sağlar ve ağız içi enfeksiyonları daha hızlı temizler.
Ağız Hijyeni: Düzenli diş fırçalamak, ağız bakım solüsyonlarıyla ağzı yıkamak birçok dil ve ağız enfeksiyonlarına yakalanma riskini azaltacaktır. Ağız Kokusu Neden olur?
Dikkatli Besin Seçimi: Alerjiniz olan gıdalardan tamamen uzak durmalısınız. Alerjik gıdalar dışında aşırı baharatlı, acı, ekşi, tuzlu cipsler ve gıdalardan uzak durmanız iyileşme sürecini hızlandıracaktır.
Dil Yarasında Doktora Ne Zaman Gidilmelidir?
Basit uygulamalarla 10 gün içinde geçmeyen dil yarasıyla karşılaştığınızda veya bazı farklı belirtilerle karşılaştığınızda dil yarası için geciktirmeden doktora görünmelisiniz. Ağız içi yaralar büyümeye ve çoğalmaya başladığında mutlaka hızlıca doktora görünmelisiniz. Dilden dudak kısmına sıçrayan yaralar enfeksiyon belirtisidir. Dil, ağız yarasıyla beraber yeme içme yutkunma zorluğu yaşarsanız yada ateş olursa mutlaka doktora görünün.
Dil Yarasına Hangi Doktor Bakar?
Dil ve ağız içi yaralarında 3 bölüme gidebilirsiniz. Kulak burun boğaz, dahiliye ve cildiye. Bu üç bölüm ağız ve dil yarasına bakar.
Dil Yarası Tedavisi
Dil yarası için tıbbi tedavide ilk olarak ibuprofen etken maddeli non strerodial anti inflamatuar ilaçlar kullanılmaktadır. Daha kötü durumdaki yaralarda şişkinlik ve ağrının azalması için kortikosteroid ilaçlar kullanılmaktadır. Enfeksiyon kaynaklı yaralarda enfeksiyonun türüne göre çok farklı ilaçlar kullanılabilmektedir. Ağız yaralarına sürülerek tedavi eden topikal jeller bulunmaktadır.
Bu jeller yara bölgesiyle diğer ağız bölgeleri arasında bariyer oluşturup hem tahrişi engeller hem de iyileşme sürecini hızlandırır. Pamukçuk oluşumunda tükürük salgısını arttıran ilaçlar yazılarak boğaz kuruluğu engellenmeye çalışılır. Bakteriyel enfeksiyonlarda antibakteriyel ilaçlar kullanılır. Hiçbir tedaviyle geçmeyen ağız ve dil yaraları ağız kanseri belirtisi olabilmektedir. Ağız kanserinin tanı ve tedavisi ise çok farklı bir süreçtir.