Zeytinyağı üretimi sağlık üzerine etkileri ve saklanması
Zeytinyağı üretimi sağlık üzerine etkileri ve saklanması. Zeytinyağı, zeytin ağacında yetişen meyvelerin öğütülmesi ve işlenmesinden oluşmaktadır. Zeytin ağacı özellikle Akdeniz bölgesinde ve çevre kıyılarında yetişen bir bitkidir. Zeytinyağı oluşturulurken, zeytin ve içerisindeki çekirdeği ile öğütülerek sıkılır, has zeytinyağı herhangi bir işleme tabi tutulmaz, yeşil ve sarı karışımı akışkan kıvamlı bir sıvıdır.
Zeytinyağı çeşitlerine göre sızma, rafine, prina ve saf zeytinyağı olarak ayrılmaktadır. Sızma zeytinyağı, saf zeytinyağından farklı olarak yıkama, tortusundan ayrıma, santrifüj ve filtreleme gibi işlemlere tabi tutulur, sızma zeytinyağı daha çok yemeklerde kullanılan endüstriyel bir yağdır. Zeytinyağının kalitesini etkileyen etkenler hem nasıl işlendiği hem de hangi bölgede yetiştiği, tarım teknikleri, iklim şartları, depolama ve meyvenin olgunluğu gibi pek çok etken zeytinyağının kalitesini etkileyen ölçütlerdir.
Zeytinyağı Bileşenleri
Zeytinyağının bileşenlerinin büyük bir çoğunluğu yağ asitlerinden oluşmaktadır. Bunlar minör ve majör olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Minör bileşenlerin çeşitleri 100’den fazla olup pek çok yağ asitlerini içermektedir. Zeytinyağını bu kadar fonksiyonel bir gıda haline getiren etken ise majör yağ asitleridir. En önemli majör yağ asidi Oleik asit olup içerisinde %70-80 oralarında bulunmaktadır. Majör yağ asitlerinden palmitik asit, linoleik asit vb. pek çok yağ asit türünü içerisinde bulundurmaktadır. İşlem görmüş zeytinyağlarında majör yağ asitlerinin miktarı düşüktür, rafine işlem görmüş zeytinyağlarında ise sadece minör yağ asitleri bulunmaktadır.
Zeytinyağının Sağlık Üzerine Etkisi
Yapılan araştırmalara göre Akdeniz bölgesinde yaşamış insanların kalp damar rahatsızlıkları ile ilgili hastalıklara yakalanma olasılıkları oldukça düşük bulunmuştur. Bunun sebebi zeytinyağı tüketiminin ve beslenme diyetinin yüksek olması ile bağlanmaktadır. Zeytinyağı içerisinde bulundurduğu oleik yağ asidi gibi pek çok yağ asidi sayesinde vücudun metabolizma seviyesini artırarak enerji sağlar. Aynı zamanda içerisinde pek çok vitamin ve mineral bulundurur bunlar arasında en yüksek bulunan vitaminler, A, D3, E ve K vitaminleridir.
Bu vitaminler başta cilt sağlığı olmak ile vücudun pek çok bölgesine olumlu etkiler sağlamaktadır, kemik gelişimi, kalsiyum, magnezyum, kalp ve damar hastalıklarının önlenmesi gibi pek çok fayda sağlamaktadır. Zeytinyağı tomurcukları içerdikleri vitaminler sayesinde kanserin önlenmesinde büyük bir etkiye sahiptir. Karaciğer dostu olan zeytinyağı aynı zamanda diyabet hastalarının tercih etmesi gereken hastalığın etkisini azaltan bir etkiye sahiptir. Sindirim sistemini düzenleyerek, böbreklerde taş oluşumu ve mide rahatsızlıklarının giderilmesinde yardımcı olur. Zeytinyağı düzenli beslenmede de tüketilmesi gereken önemli bir maddedir, tüketilen gıdalar zeytinyağı ile pişirildiği takdirde hem gıdanın lezzetini artırır hem de diğer endüstriyel yağlara göre tüketimi daha sağlıklıdır.
Zeytinyağı Saklanması ve Kullanım alanları
Zeytinyağı direkt olarak kullanılabilmekle birlikte, sabun, ilaç olarak da kullanılabilmektedir. Sabun olarak üretilen zeytinyağı cilt üzerine veya saça uygulanarak rahatsızlıkların giderilmesine yardımcı olur. Direkt kullanılan zeytinyağı masaj yağı olarak sorunlu olan bölgeyi rahatlatıcı etkiye sahiptir, yemeklerde, salatalarda, çeşitli içecek kürlerinde kullanıla bilen zeytinyağı kullanım amacına göre etki ederek vücut sistemini korur ve bağışıklığı yükseltir. İlaç endüstrisinde kullanılan zeytinyağı çeşitli ilaç ve vitaminler içerisinde kullanılmaktadır. Zeytinyağı saklanılırken cam bir materyal içerisinde tutulmalıdır. Serin ve karanlık bir yerde tutulması gerekmektedir. İlginizi çekebilir; Her Derde Deva Zeytin ve Yağı.
Kaynakça
Tatlı. Abidin (2017), “Zeytinyağının Kodları”
Armutçu. Ferah, Namuslu. Mehmet, Yüksel. Ramazan, Kaya. Mehmet (2013) “Zeytinyağı ve Sağlık: Biyoaktif Bileşenleri,Antioksidan Özellikleri ve Klinik Etkileri”
Ayyıldız. Ali (2015), “Zeytin, zeytinyağı ve insan sağlığındaki önemi”
