Yabancı cisim aspirasyonu nedir?
Yabancı cisim aspirasyonu nedir? Bir objenin çocuğun hava yoluna ya da akciğerlerine kaçmasına yabancı cisim aspirasyonu denir. Çocukların etrafında bulunan objelere dokunup, görüp ve ağzına alıp etrafını keşfetmeye çalışırlar. Yenmemesi gereken nesneleri ağzına götürmesi oldukça tehlikelidir.
Çocukların ayrıca parçalaması için azı dişleri ve çiğneme yetisi gelişmeden erken dönemlerde kendilerine verilen bazı yiyeceklerle de boğulabilirler.
Bir çocuğun gırtlak yapısı da daha küçük çocukları hava yoluna kaçacak yabancı cisimlere karşı duyarlı hale getirebilir. Çocuklarda en sık boğulmaya neden olan yabancı cisimler arasında fındık, şeker, erik ve üzüm gibi yuvarlak yiyecekler vardır.
Ayrıca yabancı cisimler arasında birçok sayıda küçük nesneler; boncuklar, madeni para, iğneler ve plastik oyuncaklar bulunur. Boğulma vakalarında tedavi için özel uzmanlık ve ekipmanla müdahale gerekir. Yemek Borusu İltihabı Nedir?
Test ve teşhis
Boğulmaya neden olan yabancı cismin teşhisi, çocuğun mevcut semptomları ve göğüs röntgenine göre yapılır. Hava yolunda herhangi bir cisim olabileceğinden şüpheleniliyorsa, çocuğun acilen ameliyathaneye alınması ve anestezi verilip hava yolu muayenesinin yapılması gerekir. Bu muayenenin diğer adı Mikrolaringoskopi ve Bronkoskopi’dir.
Çocuğun ailesi çocuğun ağzına küçük bir nesne ya da yiyecek kaçtığını görürse, ardından öksürme, nefes almada zorlanma gibi solunum yolu problemleri fark ederse, yabancı cisim teşhisi bu şekilde de konabilir.
Bir çocuğun nefes borusuna veya akciğerine bir şey kaçtığını teşhis etmenin üç yolu vardır:
- Göğüs röntgeni. Bazı objeler, röntgen kullanılarak hava yolunda akciğerde olup olmadığı görülebilir. Bunun yanı sıra, bir çok yiyecek, ve plastikler göğüs röntgeninde görünmez.
- İnspiratuar ve ekspiratuar faz X-ışını. Çocuk akciğerlerinden dışarıya havayı verdiğinde çekilen iki röntgendir. Yabancı cisim röntgende görünmüyorsa, inspiratuar ve ekspiratuar faz röntgenleri kullanılarak, nefes borusuna ya da akciğere kaçmış yabancı cisimin hava hapsini gösterebilir.
- Bronkoskopi. Aspirasyon şüphesi yüksekse ve fizik muayene, röntgenler teşhis için yetersizse, ağız yoluna bronkoskop yerleştirilir ve anestezi yardımıyla solunum yollarının içini görmek için kullanılır. Bronkoskopi hem yabancı cismin nerde olduğunu tespit etmek için hem de vücuttan çıkarmak için kullanılabilir.
Tedavi
Bronkoskopi, aspire olmuş şeyin çıkarılması için kullanılan standart yöntemdir. Bir anestezi uzmanı çocuğu uyutur ve sonra çocuğun gırtlağını daha fazla uyuşturmak için topikal lidokain spreyi kullanılabilir. Larenksi görebilmek için nefes borusuna laringoskop adı verilen bir aletle girilir; daha sonra, ventilasyon yapan bir bronkoskop ile hava yoluna girilir. Yabancı cismin nerde olduğunu bulmak için nefes borusu, sağ ve sol akciğere bakılır.
Nesne bulunabildiğinde, çıkarmak için özel olarak tasarlanmış forseps bronkoskop kullanılır. Bu uygulama eğitim ve beceri gerektirir.
Hava yolundan yabancı cisimleri çıkarmak için kullanılan üç çeşit forseps vardır:
- Teleskoplu optik forseps
- Derinde bulunan boncuk, çivi, vida, raptiye ve diğer her şeyi çıkarmaya yarayan optik olmayan forseps
- Vücuda kaçan ve uzun süredir vücutta bulunan yabancı bir cismin bulunduğu yerde oluşan, yeni doku kitlelerini çıkarmak için biyopsi forsepsleri kullanılır
Çok sık olmasa da, boyutu veya şekli sebebiyle çıkarılması güç olan yabancı bir cismi çıkarabilmek için trakeotomi kesiği (çocuğun nefes borusunda açılan bir kesi) açılabilir.
Çocuk prosedür olarak gözlem için bir gece hastanede kalması gerekir. Yabancı cisim vücuttan çıkarıldıktan sonra hava yolunda deformasyon, sekresyonlarda artış, enfeksiyon, şişlik veya nefes almada güçlük olabilir. Çocuğun nefes borusunda ya da akciğerinde uzun süre yabancı cisim kalırsa, tüm yabancı cisimler çıkarıldığından ve granülasyon dokusu kalmadığından emin olmak için tekrar bronkoskopi yapılabilir. Çocuğun hava yolundan yabancı obje çıkarıldıktan sonra antibiyotik, steroid ya da inhale bronkodilatöre kullanılması gerekebilir.