Larenjit Nedir?
Larenjit Nedir? Larenjit, tahriş veya enfeksiyon sebebiyle ses kutusunun (gırtlak) iltihaplanmasıdır. Gırtlaktaki ses tellerini kas ve kıkırdakla kaplıdır. Normalde, ses telleri düzgün bir şekilde açılır ve kapanır, hareketler ve titreşimlerle sesler oluşur.
Ancak larenjit nedeniyle ses telleri iltihaplanır ya da tahriş olur. Bu, ses tellerinizin şişmesine sebep olur, bu da üstünden geçen havanın sebep olduğu sesleri bozar ve ses boğuk gelir. Bazı larenjit vakaları sesin neredeyse algılanamaz olmasına sebep olur.
Larenjit kısa sürerse akut ya da kalıcı olursa kronik olabilir. Çoğu larenjit geçici bir viral enfeksiyon nedeniyle tetiklenir ve ciddi değildir. Ses kısıklığının kalıcı olmasında bazen altta yatan farklı ciddi bir tıbbi olabilir.
Larenjit Belirtiler Nelerdir?
Çoğunlukla larenjit semptomları bir haftadan kısa sürede geçer ve virüs gibi basit bir şeyden kaynaklanır. Bazen ise larenjit semptomları daha ciddi olabilir ve uzun süreli tedavi gerektirebilir. Larenjit belirtileri şunlar olabilir:
- Seste kısıklık
- Ses kaybı
- Boğazda gıdıklanma hissi
- Boğazda ağrısı
- Boğazda kuruluk
- Kuru öksürük
Larenjit belirtileri Nelerdir? Ne zaman doktora gidilmeli
Çoğu akut larenjit durumu, sesi dinlendirerek ve bol sıvı tüketerek yönetilebilir. Akut larenjit esnasında sesi aşırı kullanmak ses tellerine zarar verebilir.
Larenjit semptomları iki haftadan fazla devam ederse bir doktora başvurun.
Aşağıdaki durumlarda tıbbi yardım alın:
- nefes almakta güçlük çekmek
- Kan öksürmek
- Geçmeyen ateş
- Haftalar boyunca artan ağrılar
Çocuğunuzda aşağıdaki belirtiler varsa tıbbi yardım alın:
- Nefes alırken tiz solunum sesleri (stridor)
- Normalden fazla salyalar
- Nefes almakta zorlanma
- Ateş
- Yutma güçlüğü çekme
Bu semptomlar, gırtlak iltihabını gösterebilir. Krup genelde evde tedavi edilebilirken bazen ciddi semptomlar gelişebilir ve tıbbi müdahale gerekebilir. Bu semptomlar çocuklar ve yetişkinlerde ciddi bir doku iltihabı yani epiglottiti de gösterebilir.
Larenjit Nedenleri
Akut larenjit
Birçok larenjit vakası kısa sürede geçer ve altta yatan sebep iyileştikten sonra eski haline döner. Akut larenjitin sebepleri şunlardır:
- Viral enfeksiyonlar, soğuk algınlığı gibi
- Bağırmaktan veya sesin aşırı kullanımından kaynaklanan vokal gerginlikler
- Bakteriyel enfeksiyonlar
Kronik larenjit
Üç haftadan daha uzun sürerse kronik larenjit olarak adlandırılır. Bu genelde tahriş edici maddelere maruz kalmaktan kaynaklanır. Ses tellerinin gerilmesine ve ses tellerinde yaralanmalara neden olabilir. Kronik larenjit aşağıdakilerden kaynaklanabilir:
- Kimyasal gazlar, alerjenler veya solunan tahriş edici maddeler
- Reflü hastalığı
- Kronik sinüzit
- Alkol kullanımı
- Sesin alışılmış şekilden daha fazla kullanılması
- Sigara içmek
Kronik larenjitin diğer az görülen nedenleri şunlardır:
- Bakteriyel ya da mantar enfeksiyonları
- Enfeksiyonlar
- Bazı parazitler i
Kronik ses kısıklığının daha az nedenleri şunlardır:
- Ameliyat sebebiyle sinir yaralanması, göğüs ya da boyun yaralanması, kanser, sinir bozukluğu ve diğer sağlık durumları, ses teli felci
- Ses tellerinde eğilme
Risk faktörleri nelerdir?
Larenjit için bazı risk faktörleri aşağıdakilerdir:
- Soğuk algınlığı, sinüzit veya bronşit gibi solunum yolu enfeksiyonları geçirmek
- Aşırı alkol alımı, mide asidi, sigara kullanımı veya işyerinde kimyasallara maruz kalmak gibi
- Çok fazla konuşmak, çok yüksek sesle konuşmak, bağırmak veya şarkı söylemek gibi sesin aşırı kullanımı
Komplikasyonlar nelerdir?
Enfeksiyonun sebep olduğu bazı larenjit durumlarında enfeksiyon, solunum yollarına diğer bölgelere yayılabilir.
Önlemek için neler yapılır?
Ses tellerindeki kuruluğu ya da tahrişi gidermek için:
- Sigara kullanmaktan kaçının ve pasif içici olmaktan kaçının. Duman boğazın kurumasına neden olur. Ayrıca ses tellerini tahriş eder.
- Alkol ve kafeini kısıtlayın. Bunlar vücuttaki suyun azalmasına neden olur.
- Bolca su için. Sıvılar boğazda bulunan mukusun incelmesine ve temizlenmesi yardımcı olur.
- Baharatlı yiyeceklerden kaçının. Baharatlı şeyler mide asidinin boğazınıza veya yemek borusuna kaçmasına sebep olabilir. Bunun sonucunda ise mide ekşimesi ya da gastroözofageal reflü hastalığı gelişebilir.
- Diyetinize sağlıklı yiyecekler ekleyin. Sebze, meyve ve tam tahıllı gıdalar yiyin. Bunlar, genel sağlığınız için de önemli olan vitaminleri içerir. Bu besinler boğazınızdaki mukus zarlarının da sağlıklı olmasına yardımcı olabilir.
- Boğazı temizlemekten kaçının. Bu, boğazınıza çok zarar verir, çünkü ses tellerine zarar bir titreşime sebep olur ve şişmeyi artırır. Boğazı temizlemek ayrıca boğazın daha fazla mukus üretmesine ve daha fazla tahrişe neden olarak tekrar tekrar boğazı temizlemek istemenize sebep olur.
- Üst solunum yolu enfeksiyonlarını önleyin. Elleri sık sık yıkayın ve soğuk algınlığı benzeri üst solunum yolu enfeksiyonu yaşayan kişilerle yakın temastan kaçının.